Aşağıda Golang ilə MSSQL (Microsoft SQL Server) verilənlər bazasında necə işləmək barədə təcrübəmi paylaşacağam. Addım-addım izah edəcəyəm ki, MSSQL serverinə necə qoşulursunuz, CRUD (yaratma, oxuma, yeniləmə, silmə) əməliyyatlarını necə yerinə yetirirsiniz, həmçinin hazırlanan ifadələr və transaction idarəetməsini necə tətbiq edirsiniz.
1. Başlamazdan Əvvəl: Tələblər və Quraşdırma
Nə Lazımdır:
MSSQL Serveri: İşlək bir Microsoft SQL Server (lokal və ya uzaq server).
Bu driver, Golang-ın database/sql paketinin MSSQL ilə işləməsini təmin edir.
2. Verilənlər Bazası ilə Əlaqə
İlk addım MSSQL serverinə qoşulmaqdır. Bunun üçün DSN (Data Source Name) formatında məlumatları təyin etmək lazımdır. DSN-də istifadəçi adı, parol, serverin ünvanı, port və verilənlər bazasının adı yer alır.
Qeyd:sql.Open funksiyası əlaqəni dərhal yoxlamır, ona görə də db.Ping() istifadə edərək əlaqənin aktiv olduğunu təsdiq etmək vacibdir.
3. CRUD Əməliyyatları
a) Məlumat Əlavə Etmək (Create)
Yeni məlumat əlavə etmək üçün INSERT sorğusundan istifadə edirik. MSSQL-də əlavə olunan ID-ni əldə etmək üçün OUTPUT INSERTED.id klauzulası istifadə olunur.
// Məlumat əlavə etmək nümunəsi
query := "INSERT INTO users (name, email) OUTPUT INSERTED.id VALUES (?, ?)"
var lastInsertID int
err := db.QueryRow(query, "khanbala", "khanbala@example.com").Scan(&lastInsertID)
if err != nil {
log.Fatal("Məlumat əlavə edilərkən xəta baş verdi:", err)
}
fmt.Printf("Əlavə olunan məlumatın ID-si: %d\n", lastInsertID)
b) Məlumat Oxumaq (Read)
Mövcud məlumatları oxumaq üçün SELECT sorğusundan istifadə edirik.
// Məlumat oxumaq nümunəsi
rows, err := db.Query("SELECT id, name, email FROM users")
if err != nil {
log.Fatal("Sorğu zamanı xəta baş verdi:", err)
}
defer rows.Close()
for rows.Next() {
var id int
var name, email string
if err := rows.Scan(&id, &name, &email); err != nil {
log.Fatal("Məlumat oxunarkən xəta:", err)
}
fmt.Printf("ID: %d, Name: %s, Email: %s\n", id, name, email)
}
if err := rows.Err(); err != nil {
log.Fatal("Oxuma zamanı xəta baş verdi:", err)
}
c) Məlumat Yeniləmək (Update)
Mövcud məlumat üzərində dəyişiklik etmək üçün UPDATE sorğusundan istifadə edirik.
// Məlumat yeniləmə nümunəsi
updateQuery := "UPDATE users SET email = ? WHERE id = ?"
res, err := db.Exec(updateQuery, "yeni_email@example.com", 1)
if err != nil {
log.Fatal("Yeniləmə zamanı xəta baş verdi:", err)
}
affectedRows, err := res.RowsAffected()
if err != nil {
log.Fatal("Yenilənən satır sayını əldə edərkən xəta:", err)
}
fmt.Printf("Yenilənən sətir sayı: %d\n", affectedRows)
d) Məlumat Silmək (Delete)
Artıq lazım olmayan məlumatı silmək üçün DELETE sorğusundan istifadə edirik.
// Məlumat silmə nümunəsi
deleteQuery := "DELETE FROM users WHERE id = ?"
res, err = db.Exec(deleteQuery, 1)
if err != nil {
log.Fatal("Silmə əməliyyatı zamanı xəta baş verdi:", err)
}
deletedRows, err := res.RowsAffected()
if err != nil {
log.Fatal("Silinən sətir sayını əldə edərkən xəta:", err)
}
fmt.Printf("Silinən sətir sayı: %d\n", deletedRows)
4. Hazırlanan İfadələr (Prepared Statements)
Təkrarlanan sorğular üçün hazırlanan ifadələr performansı artırır və SQL enjeksiyasının qarşısını alır. Gəlin, bir neçə məlumatı hazırlanan ifadə ilə necə əlavə edəcəyimizə baxaq.
// Hazırlanan ifadə ilə məlumat əlavə etmək
stmt, err := db.Prepare("INSERT INTO users (name, email) OUTPUT INSERTED.id VALUES (?, ?)")
if err != nil {
log.Fatal("İfadə hazırlanarkən xəta baş verdi:", err)
}
defer stmt.Close()
// Birdən çox istifadəçi əlavə etmək nümunəsi
users := []struct {
name string
email string
}{
{"Khanbala", "khanbala@example.com"},
}
for _, user := range users {
var id int
err := stmt.QueryRow(user.name, user.email).Scan(&id)
if err != nil {
log.Println("Məlumat əlavə edilərkən xəta:", err)
continue
}
fmt.Printf("Əlavə olunan istifadəçi ID-si: %d\n", id)
}
5. Transaction (Əməliyyat) İdarəetməsi
Transaction istifadə edərək, birdən çox əməliyyatın ya hamısının uğurla, ya da heç birinin tətbiq olunmasını təmin edirik. Bu, məlumatın tutarlılığını qorumağa kömək edir.
// Transaction başlatma
tx, err := db.Begin()
if err != nil {
log.Fatal("Transaction başladılarkən xəta:", err)
}
// İlk əməliyyat: məlumat əlavə etmək
insertQuery := "INSERT INTO users (name, email) VALUES (?, ?)"
_, err = tx.Exec(insertQuery, "Mushfig", "mushfig@example.com")
if err != nil {
tx.Rollback() // Xəta olduqda bütün əməliyyatları geri alırıq
log.Fatal("Transaction zamanı xəta (INSERT):", err)
}
// İkinci əməliyyat: məlumat yeniləmək
updateQuery := "UPDATE users SET email = ? WHERE name = ?"
_, err = tx.Exec(updateQuery, "mushfig_yeni@example.com", "Mushfig")
if err != nil {
tx.Rollback()
log.Fatal("Transaction zamanı xəta (UPDATE):", err)
}
// Transaction-u təsdiqləyirik
if err := tx.Commit(); err != nil {
log.Fatal("Transaction commit edilərkən xəta:", err)
}
fmt.Println("Transaction uğurla tamamlandı!")
6. Xəta İdarəetməsi və Ən Yaxşı Təcrübələr
Xəta Yoxlanışı: Hər əməliyyatdan sonra err yoxlayaraq proqramınızın sabit işləməsini təmin edin.
Bağlantı İdarəetməsi: İşiniz bitdikdən sonra defer db.Close() istifadə edərək açıq əlaqələrin düzgün bağlanmasına diqqət yetirin.
Hazırlanan İfadələr: Təkrarlanan sorğularda hazırlanan ifadələrdən istifadə edərək həm təhlükəsizliyi, həm də performansı artırın.
Transaction İstifadəsi: Əməliyyatların bir-birinə bağlı olduğu hallarda transaction istifadə edin ki, hər hansı bir problem yarandıqda bütün əməliyyatlar geri alınsın.
