Aşağıda Golang ilə PostgreSQL verilənlər bazasında necə işləmək barədə təcrübəmi paylaşacağam. Addım-addım izah edəcəyəm ki, PostgreSQL serverinə necə qoşulursunuz, CRUD (yaratma, oxuma, yeniləmə, silmə) əməliyyatlarını necə yerinə yetirirsiniz, həmçinin hazırlanan ifadələr və transaction idarəetməsini necə tətbiq edirsiniz.
1. Başlamazdan Əvvəl: Tələblər və Quraşdırma
Nə Lazımdır:
PostgreSQL Serveri: İşlək bir PostgreSQL verilənlər bazası (lokal və ya uzaq server).
PostgreSQL Go Driver:lib/pq paketini istifadə edəcəyik.
Quraşdırma:
Terminalınızda aşağıdakı əmri işə salın:
go get -u github.com/lib/pq
Bu driver Golang-ın database/sql paketinin PostgreSQL ilə işləməsini təmin edir.
2. Verilənlər Bazası ilə Əlaqə
İlk addım PostgreSQL serverinə qoşulmaqdır. Bunun üçün DSN (Data Source Name) formatında məlumatları təyin etmək lazımdır. DSN-də istifadəçi adı, parol, serverin ünvanı, port və verilənlər bazasının adı yer alır.
Qeyd:sql.Open funksiyası əlaqəni dərhal yoxlamır, ona görə də db.Ping() istifadə edərək əlaqənin aktiv olduğunu təsdiq etmək vacibdir.
3. CRUD Əməliyyatları
a) Məlumat Əlavə Etmək (Create)
Yeni məlumat əlavə etmək üçün INSERT sorğusundan istifadə edirik.
// Məlumat əlavə etmək nümunəsi
query := "INSERT INTO users (name, email) VALUES ($1, $2)"
result, err := db.Exec(query, "Khanbala", "khanbala@example.com")
if err != nil {
log.Fatal("Məlumat əlavə edilərkən xəta baş verdi:", err)
}
// Əlavə olunan son ID-ni əldə edirik (PostgreSQL-də qaytarılması üçün RETURNING klauzulası lazımdır)
fmt.Println("Məlumat əlavə olundu!")
Qeyd: PostgreSQL-də son əlavə olunan ID-ni əldə etmək üçün sorğunu RETURNING id klauzulası ilə yazmaq tövsiyə olunur. Məsələn:
query := "INSERT INTO users (name, email) VALUES ($1, $2) RETURNING id"
var lastInsertID int
err = db.QueryRow(query, "Khanbala", "khanbala@example.com").Scan(&lastInsertID)
if err != nil {
log.Fatal("ID əldə edilərkən xəta:", err)
}
fmt.Println("Əlavə olunan məlumatın ID-si:", lastInsertID)
b) Məlumat Oxumaq (Read)
Mövcud məlumatları oxumaq üçün SELECT sorğusunu istifadə edirik.
// Məlumat oxumaq nümunəsi
rows, err := db.Query("SELECT id, name, email FROM users")
if err != nil {
log.Fatal("Sorğu zamanı xəta baş verdi:", err)
}
defer rows.Close()
for rows.Next() {
var id int
var name, email string
if err := rows.Scan(&id, &name, &email); err != nil {
log.Fatal("Məlumat oxunarkən xəta:", err)
}
fmt.Printf("ID: %d, Name: %s, Email: %s\n", id, name, email)
}
// Satırların oxunması zamanı yaranan xətaları yoxlayırıq
if err := rows.Err(); err != nil {
log.Fatal("Oxuma zamanı xəta baş verdi:", err)
}
c) Məlumat Yeniləmək (Update)
Mövcud məlumat üzərində dəyişiklik etmək üçün UPDATE sorğusundan istifadə edirik.
// Məlumat yeniləmə nümunəsi
updateQuery := "UPDATE users SET email = $1 WHERE id = $2"
res, err := db.Exec(updateQuery, "yeni_email@example.com", 1)
if err != nil {
log.Fatal("Yeniləmə zamanı xəta baş verdi:", err)
}
// Neçə sətirin yeniləndiyini öyrənirik
affectedRows, err := res.RowsAffected()
if err != nil {
log.Fatal("Əlavə edilən əldə sayını əldə edərkən xəta:", err)
}
fmt.Printf("Yenilənən sətir sayı: %d\n", affectedRows)
d) Məlumat Silmək (Delete)
Artıq lazım olmayan məlumatı silmək üçün DELETE sorğusunu istifadə edirik.
// Məlumat silmə nümunəsi
deleteQuery := "DELETE FROM users WHERE id = $1"
res, err = db.Exec(deleteQuery, 1)
if err != nil {
log.Fatal("Silmə əməliyyatı zamanı xəta baş verdi:", err)
}
deletedRows, err := res.RowsAffected()
if err != nil {
log.Fatal("Silinən sətir sayını əldə edərkən xəta:", err)
}
fmt.Printf("Silinən satır sayı: %d\n", deletedRows)
4. Hazırlanan İfadələr (Prepared Statements)
Təkrarlanan sorğular üçün hazırlanan ifadələr performansı artırır və SQL enjeksiyasının qarşısını alır. Gəlin, bir neçə məlumatı hazırlanan ifadə ilə necə əlavə edəcəyimizə baxaq.
// Hazırlanan ifadə ilə məlumat əlavə etmək
stmt, err := db.Prepare("INSERT INTO users (name, email) VALUES ($1, $2) RETURNING id")
if err != nil {
log.Fatal("İfadə hazırlanarkən xəta baş verdi:", err)
}
defer stmt.Close()
// Birdən çox istifadəçi əlavə etmək nümunəsi
users := []struct {
name string
email string
}{
{"Khanbala", "khanbala@example.com"},
}
for _, user := range users {
var id int
err := stmt.QueryRow(user.name, user.email).Scan(&id)
if err != nil {
log.Println("Məlumat əlavə edilərkən xəta:", err)
continue
}
fmt.Printf("Əlavə olunan istifadəçi ID-si: %d\n", id)
}
5. Transaction (Əməliyyat) İdarəetməsi
Transaction istifadə edərək, birdən çox əməliyyatın ya hamısının uğurla, ya da heç birinin tətbiq olunmasını təmin edirik. Bu, məlumatın tutarlılığını qorumağa kömək edir.
// Transaction başlatma
tx, err := db.Begin()
if err != nil {
log.Fatal("Transaction başladılarkən xəta:", err)
}
// İlk əməliyyat: məlumat əlavə etmək
insertQuery := "INSERT INTO users (name, email) VALUES ($1, $2)"
_, err = tx.Exec(insertQuery, "Mushfig", "mushfig@example.com")
if err != nil {
tx.Rollback() // Xəta olduqda bütün əməliyyatları geri alırıq
log.Fatal("Transaction zamanı xəta (INSERT):", err)
}
ß
// İkinci əməliyyat: məlumat yeniləmək
updateQuery := "UPDATE users SET email = $1 WHERE name = $2"
_, err = tx.Exec(updateQuery, "mushfig_yeni@example.com", "Mushfig")
if err != nil {
tx.Rollback()
log.Fatal("Transaction zamanı xəta (UPDATE):", err)
}
// Transaction-u təsdiqləyirik
if err := tx.Commit(); err != nil {
log.Fatal("Transaction commit edilərkən xəta:", err)
}
fmt.Println("Transaction uğurla tamamlandı!")
6. Xəta İdarəetməsi və Ən Yaxşı Təcrübələr
Xəta Yoxlanışı: Hər əməliyyatdan sonra err yoxlayaraq proqramınızın sabit işləməsini təmin edin.
Bağlantı İdarəetməsi: İşiniz bitdikdən sonra defer db.Close() istifadə edərək açıq əlaqələrin düzgün bağlanmasını unutmayın.
Hazırlanan İfadələr: Təkrarlanan sorğularda hazırlanan ifadələrdən istifadə edərək həm təhlükəsizliyi, həm də performansı artırın.
Transaction İstifadəsi: Əməliyyatların bir-birinə bağlı olduğu hallarda transaction istifadə edin ki, hər hansı bir problem yarandıqda bütün əməliyyatlar geri alınsın.
